فیلمبرداری یکی از ارکان اساسی سینماست. یک فیلمبردار حرفه‌ای کسی است که بتواند داستان را از طریق قاب‌بندی، نور، حرکت دوربین و انتخاب لنزها به بهترین شکل ممکن بیان کند. اگر به تصویر، نورپردازی و خلق نماهای سینمایی علاقه دارید، این مسیر می‌تواند شما را به یک فیلمبردار حرفه‌ای تبدیل کند. این شما و این نقشه راه آموزش فیلمبرداری.
دستیاری کردن در آموزش فیلمبرداری؛ مسیر ورود به دنیای فیلمبرداری حرفه‌ای در ایران
اگر می‌خواهید فیلمبردار شوید، یکی از بهترین راه‌ها برای ورود به این حرفه، دستیاری فیلمبرداری است. دستیاری به شما این فرصت را می‌دهد که در کنار فیلمبرداران حرفه‌ای کار کنید، تجربه عملی کسب کنید و مهارت‌های کلیدی را یاد بگیرید. اما اگر می‌خواهید دستیاری را از مسیرِ سختی شروع نکنید (به اصطلاح فقط در موقعیت سیم جمع کردن نمانید) باید مهارت داشته باشید. هستند افرادی که با دستیاری شروع کردند ولی به دلیل نداشتن مهارت و دانش کافی ده ها سال در مرحله دستیاری باقی ماندند. پس با کسب کردن مهارت و دانش پیش از ورود به دستیاری، مسیر آموزش فیلمبرداری تان را سریع تر کنید.
از طرفی معدود مدیران فیلمبرداری در تاریخ سینمای ایران هستند که با تلاش زیاد و هوش سرشارشان توانستند بدون دستیاری کردن به جایگاه فعلی برسند، البته که از این دست افراد در فضای حرفه ای غیر سینمایی بیشتر اتفاق افتاده. پس اگر سنی از شما گذشته یا به هر دلیلی شرایط دستیاری کردن ندارید، با تلاش و پشتکار طی کردن این مسیر امکان پذیر است.
🔻چرایی و چگونگی دستیاری؟ (کلیک کنید)
در ادامه، دلایلی که چرا دستیاری فیلمبرداری بهترین نقطه شروع است و چگونه می‌توانید وارد این مسیر شوید را بررسی می‌کنیم.
یادگیری عملی از حرفه‌ای‌ها
به‌عنوان یک دستیار فیلمبرداری، می‌توانید مستقیماً در صحنه‌های فیلمبرداری حضور داشته باشید و از افراد باتجربه یاد بگیرید.
آشنایی با تجهیزات و تکنیک‌ها
در این مسیر با انواع دوربین‌ها، لنزها، نورپردازی و تنظیمات مختلف آشنا خواهید شد و یاد میگیرید چگونه در موقعیت‌های واقعی از آن‌ها استفاده کنید.
✅ ایجاد ارتباطات در صنعت سینما
حضور در پروژه‌های فیلمبرداری به شما کمک می‌کند تا با کارگردانان، فیلمبرداران، تهیه‌کنندگان و دیگر اعضای تیم سینمایی ارتباط برقرار کنید که در آینده برای پیشرفت شغلی‌تان بسیار ارزشمند است.
✅ ساختن رزومه و تجربه کاری
با انجام پروژه‌های دستیاری، می‌توانید نمونه کارهای خوبی جمع کنید و برای موقعیت‌های حرفه‌ای‌تر در فیلمبرداری آماده شوید.
یادگیری زبان فیلمبرداری
دستیاری به شما کمک می‌کند تا اصطلاحات و زبان تخصصی فیلمبرداری را بیاموزید و درک بهتری از نحوه تعامل در صحنه داشته باشید.
چگونه دستیاری فیلمبرداری را شروع کنیم؟
آموزش ببینید: قبل از ورود به این حرفه، دانستن اصول اولیه فیلمبرداری و نورپردازی بسیار مهم است. دوره‌هایی مانند فیلمبرداری عمومی، ترکیب‌بندی، نورپردازی و تدوین می‌توانند به شما کمک کنند.
تجهیزات را بشناسید: حتی اگر به همه تجهیزات حرفه‌ای دسترسی ندارید، سعی کنید با انواع دوربین‌ها، سه‌پایه، گیمبال، فیلترها و تنظیمات دوربین آشنا شوید.
در پروژه‌های کوچک همکاری کنید: ابتدا می‌توانید با فیلمبرداران مستقل، دانشجویان سینما یا پروژه‌های کوتاه همکاری کنید. حتی کار رایگان در پروژه‌های کوچک می‌تواند تجربه ارزشمندی برای شما باشد.
شبکه‌سازی کنید: اول از همه با باشگاه رویاد در ارتباط باشید. رویاد می تواند شما را به پروژه های حرفه ای کوتاه و بلند دعوت کند. در رویدادهای سینمایی، جشنواره‌ها و ورکشاپ‌ها شرکت کنید و با فیلمبرداران حرفه‌ای صحبت کنید. ممکن است از طریق این ارتباطات، فرصت دستیاری پیدا کنید.
در گروه‌های فیلمسازی عضو شوید: در شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های فیلمسازی محلی عضو شوید تا از فرصت‌های دستیاری مطلع شوید.
رزومه و نمونه کار بسازید: تجربه‌های خود را مستند کنید و یک نمونه کار (Showreel) از پروژه‌هایی که در آن‌ها دستیار بوده‌اید تهیه کنید.
در ادامه مقاله همه موارد بالا به تفضیل بررسی می شود.
گام اول آموزش فیلمبرداری: درک اصول تصویربرداری
فیلمبرداری فقط فشردن دکمه ضبط روی دوربین نیست؛ بلکه یک مهارت هنری و تکنیکی است که تأثیر مستقیم روی کیفیت بصری و روایی فیلم دارد. یک فیلمبردار حرفه‌ای کسی است که می‌داند چطور با استفاده از دوربین، نور و حرکت، احساسات و پیام‌های فیلم را به بهترین شکل ممکن منتقل کند.
شرکت در دوره‌های پایه‌ای:
شرکت در دوره ها به شما کمک می کند که مسیر فیلمبردار شدن را زودتر طی کنید و به این شکل بیشتر وقت خود را به تمرین و تجربه بگذارنید. پیشنهاد رویاد برای درک اصول تصویربرداری دوره های زیر است.
- دوره جامع عکاسی برای یادگیری اصول اولیه با تدریس سجاد هاشمی
- دوره ترکیب‌بندی در عکس و فیلم با تدریس الهام کشاوری برای یادگیری چیدمان صحیح کادر و درک اصول ترکیب‌بندی
- دوره فیلمبرداری عمومی با تدریس مرتضی جانبخش برای یادگیری اصول فیلمبرداری، آشنایی با دوربین فیلمبرداری، انواعش و…
در دوره جامع عکاسی به طور کامل با تمام اصول پایه ای، آن هم در سه دوربین نیکون، کنون و سونی آشنا می شوید و علاوه بر آن برای گرفتن مدرک معتبر لازم هست که تمرین کنید، پس خوب مباحث را یاد خواهید گرفت. ضمن اینکه منتورهای رویاد هم کنار شما هستند.
دوره جامع عکاسی
در دوره ترکیب بندی رویاد تمام عناصر بصری مرتبط با ترکیب بندی را فرا می گیرید. در این دوره مثال های زیادی آورده شده تا به طور کامل به موضوعات ترکیب بندی مثل نقطه، خط، شکل، بافت، عمق، رنگ و ریتم، حرکت، بررسی قواعد ترکیب بندی و… مسلط شوید.
دوره ترکیب‌بندی در عکس و فیلم
در این دوره استاد جانبخش تمامی عناصر موثر در تصویر را بررسی می کنند و آن را به صورت عملی در دوربین کنون c200 به شما نشان می دهند. از مزایای این دوره تست های عملی و مطالب جامع آن است.
دوره فیلمبرداری عمومی
تمرین با دوربین‌های مختلف: اگر دوربین حرفه‌ای ندارید، از موبایل خود استفاده کنید و سعی کنید فیلم‌های کوتاه بسازید. تمرین عملی، کلید موفقیت در فیلمبرداری است.
گام دوم آموزش فیلمبرداری: یادگیری تکنیک‌های پیشرفته
نورپردازی در فیلمبرداری:
نور، مهم‌ترین ابزار یک فیلمبردار است. بدون درک درست نورپردازی، حتی بهترین دوربین‌ها هم نمی‌توانند تصاویر حرفه‌ای و سینمایی تولید کنند. نور نه‌تنها وضوح و کیفیت تصویر را تعیین می‌کند، بلکه احساسات، فضا و پیام فیلم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای فهم مباحث نور رویاد، دوره نورپردازی با تدریس مرتضی جانبخش را پیشنهاد می کند.
در این دوره استاد جانبخش علاوه بر بررسی ویژگی های اصلی نور، روش های مختلف نورپردازی را به صورت عملی به شما نشان می دهد.
دوره نورپردازی
🔻تمرین بیشتر (کلیک کنید)
انجام دو تمرین زیر نیز به صورت مستمر به شما کمک می کند، نور را عمیق تر درک کنید.
تمرین نورپردازی در شرایط مختلف (داخلی، خارجی، شب، روز)
مطالعه تکنیک‌های نورپردازی سینمایی برای ایجاد حس و حال در صحنه با دیدن فیلم و تحلیل آن ها
آشنایی زیبایی شناسی در فیلم
هریک از عناصر تصویر به لحاظ حسی کارکردی دارند که به صورت کامل در دوره زیبایی شناسی تصویر با تدریس مرتضی جانبخش مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
در این دوره با انواع مثال های مختلف و به کمک رفرنس های متنوع سعی می شود اغلب کارکردهای بصری تصویر مورد بررسی قرار گیرد، در این دوره حتی به نقش موسیقی و صدا در انتقال حس بصری فیلم نیز اشاراتی شده است.
شرکت در کارگاه‌های حرفه‌ای:
شرکت در کارگاه های تخصصی فرصتی بی نظیر برای هر هنرجویی است، چون در آن ها سعی می شود تجربیات ارزشمند یک متخصص به مخاطبین منتقل شود، علاوه بر این دیدن این کارگاه ها باعث می شود نسبت به فیلمبرداری دید عمیقی بدست آورید. رویاد کارگاه های تخصصی گسترده ای در زمینه فیلمبرداری دارد که در ادامه به آن ها اشاره می شود.
- کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (1) با علیرضا برازنده – زیست یک فیلمبردار
در این کارگاه علاوه بر آشنا شدن با شرایط کار حرفه ای در سینما با زیست یک فیلمبردار نیز آشنا می شوید.
کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (1)
2. کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (2) با علیرضا برازنده – زیبایی‌شناسی فیلم
در این کارگاه که توسط استاد علیرضا برازنده ارائه شده علاوه برمرور عناوین اصلی زیبایی شناسی تصویر، یاد میگیرید در فیلم چگونه از آن ها در جهت مضمون اثر استفاده کنید.
کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (2)
3. کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (3) با علیرضا برازنده – سبک‌های فیلمبرداری
در این کارگاه که توسط استاد علیرضا برازنده ارائه شده است با سبک و ساختار در فیلمبرداری مواجه می شوید و از تجربیات استاد در فیلمبرداری ژانرهای مختلف خواهید شنید.
کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (3)
4. کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (4) با علیرضا برازنده – تکنیک‌ها و ترفندها
در این کارگاه که توسط استاد علیرضا برازنده ارائه شده است از تکنیک ها و ترفندهایی که استاد برازنده در کارهایشان بهره بردند مطالب مهمی خواهید دید.
کارگاه فیلمبرداری پیشرفته (4)
حرکت دوربین و دکوپاژ:
آشنایی با انواع حرکت دوربین، کارکردهای آن و همین طور اسامی آن ها برای فیلمبردار شدن و فهم نظرات کارگردان لازم و ضروری است.
🔻بیشتر بدانید (کلیک کنید)
آشنایی با حرکات دوربین (پن، تیلت، تراکینگ، استدی‌کم، کرین، گیمبال)
مشاهده فیلم‌های سینمایی و تحلیل نحوه حرکت دوربین در صحنه‌ها
🔻مواردی که دانستنش را به یک فیلمبردار توصیه می کنیم (کلیک کنید)
درست است که وظیفه کارگردان روایت و داستان گویی است اما مدیر فیلمبرداری به عنوان مشاور اصلی او در این زمینه، باید پا به پای او پیش بیاید، پس باید نسبت به برخی مفاهیم دید کافی داشته باشد. تدوین از جمله این موارد است. آشنایی با اصلاح رنگ و نور و فرآیند آن نیز که در ادامه کار فیلمبردار قرار می گیرد برای یک فیلمبردار ضروری است.
شرکت در دوره تدوین با تدریس محمدحسین امامی و دوره اصلاح رنگ و نور با تدریس هوتن حق شناس، پیشنهاد رویاد است.
دوره جامع پریمیر با تدریس محمدحسین امامی پیشنهاد رویاد است چه برای شمایی که تازه کار هستید و چه حتی کسی که بخواهد حرفه ای تدوین را یاد بگیرد.
در این دوره به طور کامل با مفهوم رنگ و نور آشنا می شوید و کارهایی که می شود در فیلمبرداری انجام داد تا خروجی بهتری در نهایت بدست آورد را نیز متوجه خواهید شد.
دوره اصلاح رنگ و نور
چرا یک فیلمبردار باید تدوین بداند؟
یک فیلمبردار موفق فقط کسی نیست که تصاویر زیبایی بگیرد؛ بلکه باید بداند که این تصاویر چگونه در کنار هم قرار می‌گیرند تا یک داستان مؤثر و روان ایجاد شود. آشنایی با تدوین، به فیلمبردار کمک می‌کند تصاویر هدفمندتری ثبت کند و در نهایت بهترین نتیجه را در محصول نهایی ارائه دهد.
در ادامه، چند دلیل کلیدی آورده شده است که چرا فیلمبردار باید تدوین را بشناسد:
۱. درک بهتر از نیازهای تدوین: یک فیلمبردار که با تدوین آشنا باشد، هنگام تصویربرداری به تداوم و هماهنگی نماها دقت بیشتری می‌کند. او می‌داند که کدام نوع نماها برای تدوین مناسب‌تر هستند و از گرفتن شات‌های زائد یا نامناسب جلوگیری می‌کند.
۲. فیلمبرداری کارآمدتر و صرفه‌جویی در زمان: آشنایی با تدوین باعث می‌شود فیلمبردار فقط نماهای ضروری را ثبت کند، نه اینکه بی‌هدف چندین ساعت فیلم ضبط کند.
این موضوع در تولیدات حرفه‌ای که زمان و بودجه اهمیت دارند، بسیار حیاتی است.
۳. افزایش کیفیت ریتم و جریان فیلم: تدوین ریتم فیلم را تعیین می‌کند و فیلمبرداری که تدوین را بشناسد، می‌تواند نماهایش را متناسب با ریتم نهایی فیلم ضبط کند. او می‌داند که چه میزان حرکت دوربین و مدت زمان هر نما مناسب است تا تدوینگر بتواند بدون مشکل، صحنه‌ها را کنار هم قرار دهد.
۴. کاهش مشکلات پس‌تولید: اگر فیلمبردار بداند که تدوینگر چگونه کار می‌کند، می‌تواند از گرفتن شات‌های اضافی یا اشتباهات رایج جلوگیری کند. این باعث می‌شود تدوینگر کمتر مجبور به تصحیح مشکلات تصویری و اصلاح نماهای ناکارآمد شود.
5. ایجاد شات‌های خلاقانه و قابل تدوین: شناخت تدوین به فیلمبردار کمک می‌کند تا شات‌های خلاقانه‌تری بگیرد که در تدوین به خوبی اجرا شوند. مثلاً اگر فیلمبردار از تکنیک مچ‌کات، جامپ‌کات یا ترنزیشن‌های طبیعی آگاه باشد، می‌تواند نماهای دقیق‌تری بگیرد که به تدوینگر کمک می‌کند.
۶. بهبود داستان‌گویی تصویری: تدوین در اصل هنر کنار هم قرار دادن نماها برای روایت داستان است. یک فیلمبردار که تدوین را بفهمد، می‌تواند تصاویر خود را با هدف روایت بهتر داستان ضبط کند و از ثبت نماهای بی‌هدف پرهیز کند.
۷. افزایش همکاری با تدوینگر: وقتی فیلمبردار تدوین را درک کند، زبان مشترکی با تدوینگر خواهد داشت و می‌تواند نیازهای تدوین را بهتر بفهمد. این باعث کاهش چالش‌های بین فیلمبرداری و تدوینگری در پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی می‌شود.
جمع بندی: فیلمبرداری و تدوین مکمل هم هستند!
یک فیلمبردار حرفه‌ای نمی‌تواند فقط به گرفتن تصاویر زیبا بسنده کند؛ او باید بداند که این تصاویر چگونه در کنار هم قرار می‌گیرند تا یک فیلم مؤثر ساخته شود. اگر می‌خواهید فیلمبرداری را به صورت حرفه‌ای دنبال کنید، حتماً تدوین را هم یاد بگیرید تا فیلم‌هایی روان‌تر، حرفه‌ای‌تر و داستان‌محورتر خلق کنید!
تحلیل فیلم‌های سینمایی مطرح:
- ببینید فیلمبرداران بزرگ دنیا چگونه از نور و حرکت دوربین استفاده کرده‌اند.
- مطالعه درباره راجر دیکینز، امانوئل لوبزکی، گوردون ویلیس و بررسی سبک کاری آن‌ها.
گام سوم آموزش فیلمبرداری: ورود به دنیای حرفه‌ای فیلمبرداری
تجهیزات حرفه‌ای تهیه نکنید: این نکته درست است که برای فیلمبرداری هر پروژه ای نیاز به تجهیزات دارید، اما اینکه برای همان پروژه ها نیاز به تجهیزات یکسانی داشته باشید درست نیست، پس بهتر است به جای خرید تجهیزات حرفه ای، آن ها را اجاره کنید.
شرکت در پروژه‌های عملی:
- فیلم کوتاه بسازید یا در پروژه‌های دانشجویی و مستقل همکاری کنید.
- به عنوان دستیار فیلمبردار در پروژه‌های بزرگ‌تر فعالیت کنید.
ایجاد یک پورتفولیو قوی:
- بهترین نمونه کارهای خود را در یک ویدیو جمع‌آوری کنید و آن ها را به اشتراک بگذارید.
- سعی کنید در پروژه هایی که خبرساز می شوند (پروژه های تلویزیونی و سینمایی) شرکت کنید تا بتوانید صفحه ویکی پدیای خود را ایجاد کنید.
- ویدیوهای پشت صحنه پروژه های خود را در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام به اشتراک بگذارید.
متخصص شدن در یک حوزه خاص:
- فیلمبرداری سینمایی؟ تبلیغاتی؟ مستند؟ تلویزیونی؟ مشخص کنید در کدام حوزه می‌خواهید تخصص پیدا کنید.
- اگر علاقه‌مند به مستند هستید، دوره تصویربرداری مستند مقدماتی و پیشرفته با تدریس مسلم تهرانی را ببینید.
- اگر به حوزه تصویربرداری هوایی علاقه دارید دوره تصویر برداری هوایی با تدریس محمدحسین حسن زاده را از دست ندهید.
🔻آشنایی با دوره های مستند (کلیک کنید)
دوره تصویربرداری مستند مقدماتی با تدریس مسلم تهرانی
دوره تصویربرداری مستند مقدماتی
دوره تصویربرداری مستند پیشرفته با تدریس مسلم تهرانی
جمع بندی:
فیلمبرداری فراتر از ثبت تصاویر است؛ این هنر خلق احساسات و روایت داستان از طریق تصویر است. اگر به این مسیر علاقه دارید، نترسید، دستیاری فیلمبرداری بهترین نقطه شروع است. این کار به شما کمک می‌کند تا مهارت کسب کنید، با محیط‌های حرفه‌ای آشنا شوید و ارتباطات ارزشمندی در دنیای سینما برقرار کنید. هرچه بیشتر در این مسیر پیش بروید، شانس شما برای گرفتن پروژه‌های بزرگ‌تر و مستقل به عنوان یک فیلمبردار حرفه‌ای بیشتر خواهد شد.
پس، از فرصت‌های کوچک شروع کنید، تجربه کسب کنید و قدم‌به‌قدم به سوی حرفه‌ای شدن پیش بروید!
سوال مهم: اگر قرار باشد یک صحنه سینمایی را خودتان فیلمبرداری کنید، چه داستانی را روایت می‌کنید؟ همین حالا یک ایده در ذهن داشته باشید و اولین قدم را بردارید!
برای بازگشت به صفحه مسیر فیلمساز شدن از اینجا اقدام کنید.
برای بازگشت به صفحه نقشه راه مشاغل سینما از اینجا اقدام کنید.
آخرین دیدگاه‌ها